Jak podzielić majątek po rozwodzie?

W zdecydowanej większości przypadków małżonkowie dysponują majątkiem wspólnym, należącym w równym stopniu do każdego z nich. Niejednokrotnie ta wspólność pozostaje w mocy nawet po zakończeniu małżeństwa – podział majątku w ramach sprawy rozwodowej jest możliwy, ale rzadki i zależy od dobrej woli zarówno małżonków, jak i sędziego. W praktyce bardzo często konieczne jest osobne postępowanie, skupione wyłącznie na rozdzieleniu majątkowym. W jaki sposób może ono przebiegać?

Jak działa wspólność majątkowa?

W pierwszej kolejności skupmy się na samej wspólnocie majątkowej. Sprawia ona, że małżonkowie są w równym stopniu właścicielami wszystkich (z nielicznymi wyjątkami) dóbr zgromadzonych w czasie małżeństwa. Nie dotyczy więc majątku, który był w posiadaniu małżonków przed ślubem. Ten stanowi majątek własny, do którego zaliczają się również spadki oraz darowizny (chyba że zaznaczono, iż małżonkowie mają otrzymać je wspólnie), a także osobiste nagrody. Wspólność majątku nie ma miejsca, jeśli małżonkowie podpisali umowę jego rozdzielenia: mogą to zrobić w każdym momencie po ślubie, a także jeszcze przed nim, w ramach przygotowań do zawarcia małżeństwa.

Jak można podzielić majątek wspólny?

W teorii nie jest to skomplikowany proces: każdy z małżonków powinien otrzymać dokładnie połowę majątku, niezależnie od swojego udziału w jego gromadzeniu, a także odpowiedzialności za rozpad małżeństwa. W praktyce podział majątku wspólnego bywa nieco trudniejszy, ponieważ jego elementy, na przykład mieszkanie, często nabywane są z wcześniej zgromadzonych oszczędności, czyli majątku własnego. Można wtedy zażądać podziału takich dóbr zgodnie z rzeczywistym wkładem małżonków, co z kolei może wymagać gromadzenia dowodów, a nawet świadków, potwierdzających ów wkład.

Istnieją trzy podstawowe sposoby podziału majątku:

• poszczególne elementy zostają w całości rozdzielone pomiędzy małżonków (na przykład mąż dostaje mieszkanie, a żona samochód)
• elementy zostają rozdzielone pomiędzy małżonków, ale muszą oni spłacić drugą stronę (na przykład żona dostaje dom, ale musi zapłacić mężowi połowę jego wartości)
• poszczególne elementy zostają sprzedane, a małżonkowie dzielą się po równo uzyskanymi w ten sposób pieniędzmi

Co bardzo istotne podziałowi nie ulegają zobowiązania finansowe, takie jak kredyty. Jeśli obowiązek ich spłaty spoczywał na obojgu małżonków, będzie tak również po podziale majątku. Muszą oni wspólnie postanowić, jak uregulować taki dług.